Zawał jest niebezpieczną i częstą chorobą serca. Objawy można podzielić na symptomy kliniczne (samopoczucie chorego) oraz cechy organicznego uszkodzenia mięśnia sercowego (widoczne w badaniach). Do rozpoznania zawału przydatne są badania laboratoryjne, obrazowe, a także elektrokardiografia (EKG).
Co się dzieje z osobą chorą na zawał?
Objaw zawału, który wysuwa się na pierwszy plan, to ból. Jest on bardzo silny, pacjenci opisują go jako gniotący, ściskający, opasujący lub dławiący (charakter kłujący ma on tylko w 10% przypadków). Nie ustępuje po odpoczynku ani po przyjęciu nitrogliceryny. Trwa powyżej 20 minut. Zlokalizowany jest zamostkowo, obejmuje większy obszar (klasycznie nie jest ograniczony ani punktowy). Promieniuje najczęściej do lewego ramienia, lewego barku, żuchwy, okolicy międzyłopatkowej, rzadziej może rzutować również do nadbrzusza, czy prawej ręki.
Nie zawsze podczas zawału występuje ból! Należy pamiętać, że w 15-20% przypadków, szczególnie u osób z cukrzycą lub w starszym wieku, może dochodzić do tzw. niemego zawału, czyli zawału bezbólowego.
Kolejne objawy zawału to: duszność, uczucie słabości, zawroty głowy. Mogą się również zdarzyć omdlenia, poczucie lęku, strachu, poty, nudności, wymioty, stany podgorączkowe. Podczas zawału często obserwujemy spadek ciśnienia krwi. Nie jest to jednak regułą, ponieważ może być ono również prawidłowe lub podwyższone. Bardzo często chorobie towarzyszą zaburzenia rytmu serca, które stwierdza lekarz podczas badania.
U starszych osób, jako kolejny symptom może pojawić się splątanie (zaburzenie świadomości), będące wynikiem towarzyszących zawałowi zaburzeń krążenia mózgowego.
Skąd pewność, że to zawał?
Oprócz objawów, jakie miała dana osoba, lekarzowi do stwierdzenia zawału są jeszcze potrzebne wyniki EKG, badań laboratoryjnych i badań obrazowych.
O czym mówi wynik EKG?
Elektrokardiogram pozwala rejestrować potencjały elektryczne serca. Zawał powoduje, że w sercu tworzy się „dziura elektryczna”, przez co wynik badania jest inny od prawidłowego. EKG wykonuje się poprzez przyczepienie specjalnych elektrod do klatki piersiowej. Wynik badania w ciągu pierwszych 24 godz. choroby może być prawidłowy, dlatego musi być ono powtórzone co najmniej dwa razy w różnych odstępach czasu.
EKG umożliwia ocenę wielkości i lokalizacji zawału (np. ściana boczna, ściana dolna), a także jego czas trwania.
Markery biochemiczne zawału
Zawał serca powoduje wzrost stężenia pewnych markerów biochemicznych we krwi. Ich stężenie jest ważne, aby postawić odpowiednią diagnozę i monitorować przebieg choroby. Dlatego podczas pobytu w szpitalu często musi być pobierana krew. Do markerów martwicy mięśnia sercowego należy: troponina sercowa, kinaza kreanitynowa (CK-MB) i mioglobina. W diagnostyce ważne są również wartości OB, stężenie białka ostrej fazy (CRP) i liczba leukocytów.
Zobacz też: Badania laboratoryjne w diagnostyce chorób serca
Badania obrazowe wykonywane przy podejrzeniu zawału serca
RTG klatki piersiowej również bywa pomocne w ustalaniu prawidłowego rozpoznania. Echokardiografia spoczynkowa (echo serca) pozwala ocenić zarówno odchylenia od normy w budowie serca jak i w jego pracy, które nastąpiły w wyniku jego niedokrwienia i martwicy. Koronografia ma bardzo ważną rolę, ponieważ pozwala ustalić czy leczenie inwazyjnie jest możliwe i konieczne.
Zmiany i nieprawidłowości w wyżej wymienionych badaniach pomagają ustalić lekarzowi czy dana osoba jest chora na zawał mięśnia sercowego czy może jest to inne zaburzenie kardiologiczne. Podsumowując, zawał mięśnia sercowe daje zarówno objawy kliniczne (ból, niepokój, poty itd.), jak i charakterystyczne odchylenia w badaniach laboratoryjnych i obrazowych.
Polecamy: Badanie radiologiczne klatki piersiowej – jakie ma znaczenie w diagnostyce chorób serca?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
